Tijdens de coronacrisis werd er amper gevlogen, maar luchtvaartmaatschappijen klimmen wat betreft de passagiersaantalen en in financiële zin weer uit het dal, zo constateerde de koepel van vliegtuigmaatschappijen IATA deze zomer. Ook zakelijke reizigers keren maken weer volop gebruik van het vliegtuig, ondanks de opkomst van Zoom, Hangouts en Teams tijdens de coronapandemie, signaleerde KLM in augustus.

Met de feestdagen voor de deur zullen naar verwachting vele Nederlanders het vliegtuig pakken voor een korte vakantie.

Maar wat voor CO2-uitstoot levert dat op? Immers, duurzaam elektrisch vliegen voor passagiersvluchten is voorlopig nog toekomstmuziek.

Vliegmaatschappijen vervoeren hun passagiers nog altijd door miljarden liters kerosine te verbranden. Wie weinig wil uitstoten voor een vakantiereis doet er dan ook goed aan de trein te pakken, zo liet Business Insider in november zien.

Klein bos planten als CO2-compensatie

Vliegmaatschappijen bieden klanten betaalde opties aan voor het compenseren van een deel van hun CO2-uitstoot. Zij kunnen hiermee bijvoorbeeld 10 euro investeren in projecten voor herbebossing.

Schrijver Babette Porcelijn, afgestudeerd als industrieel ontwerper aan de TU Delft, is kritisch over dit soort initiatieven. Je moet nogal veel bomen planten om je CO2-uitstoot te compenseren, stelt Porcelijn. In haar boek De verborgen impact gaat ze in op het fenomeen van CO2-uitstoot die we over het hoofd zien.

Dat dit fenomeen speelt in de vliegbranche, vertelde ze in in 2017 in een interview met het Algemeen Dagblad. Om alle CO2-uitstoot voor een retourtje Barcelona te compenseren, zou je per persoon liefst 114 bomen moeten planten: een minibos.

Business Insider wilde wel eens weten hoeveel bomen je moet planten om de CO2-uitstoot van vijf verschillende vluchten te compenseren. We vroegen Porcelijn een berekening te maken voor retourvluchten vanaf Schiphol naar Parijs, Rome, Ankara, New York City en Tokio.

Om de volledige CO2-uitstoot van een vliegreis te betalen, moet je al snel tientallen tot honderden bomen planten, zo blijkt.

Wie vanaf Schiphol een retourvlucht neemt naar luchthaven Charles de Gaulle, zou voor de compensatie van die vlucht al 43 bomen moeten planten. Een retourvlucht naar Rome Fiumicino Airport vergt een aanplant van 95 bomen en voor een retourtje naar Ankara Airport moet je zelfs 139 bomen planten.

De resultaten worden helemaal bijzonder voor verre vluchten. Een retourtje van Schiphol naar de John F. Kennedy Airport in New York City? Wie zijn of haar uitstoot compleet wil compenseren, plant 314 bomen. Voor een retourvlucht naar de Tokio Haneda Airport is een bomenplant van zelfs vijfhonderd stuks nodig.

Voor deze berekening is uitgegaan van het aantal gevlogen kilometers voor een heen- en terugreis, berekend met de software van juridisch dienstverlener EUclaim.

Om van Amsterdam naar Parijs en terug te vliegen, leg je 798 kilometer af. Een retourtje Amsterdam-Tokio bedraagt 18.648 kilometer.

Porcelijn rekende vervolgens uit hoeveel bomen je moet planten om de CO2-uitstoot van je vlucht te compenseren. Ze gaat er daarbij vanuit dat een gemiddelde boom 7,28 kilogram CO2 uit de lucht haalt per jaar.

Om klimaatverandering direct een halt toe te roepen, moet de bomenplant de CO2-uitstoot van een retourvlucht in één jaar teniet hebben gedaan, is Porcelijns regel. Daarnaast gaat ze uit van het feit dat het klimaateffect op 10 kilometer hoogte 2,7 maal groter is dan op de grond. Tot slot neemt ze de CO2-uitstoot van oliewinning en de productie van kerosine mee in haar berekeningen.

2.500 euro om retour Tokio te compenseren

Om tot de kosten voor de bomenplant te komen, gaat ze uit van een prijs van 5 euro per geplante boom. Zoveel kost het om één boom te planten bij een particuliere organisatie als Trees for All. "Er zijn natuurlijk grote compensatieprojecten waar bijvoorbeeld KLM in zit", zegt Porcelijn. "Daar kan het goedkoper, maar voor de particulier is Trees for All een gangbare partij."

Zo komt Porcelijn tot onderstaande conclusies. Zoals je kunt zien, ben je al snel een klein fortuin van zo'n 2.500 euro kwijt om in één jaar de CO2-uitstoot van je retourvlucht naar Tokio te compenseren.

Behoorlijk wat te planten bomen voor één vliegreis, dus. En dan baseert Porcelijn haar berekening ook nog eens op de uitstoot van moderne vliegtuigen. Als ze zou rekenen met de uitstoot van de in het verleden zeer gangbare Boeing 747, zou ze op veel meer te planten bomen uitkomen, laat de schrijver weten.

Een retourtje naar Tokio zou dan per persoon liefst 761 nieuwe bomen vergen, waarvoor je op Trees for All 3.805 euro neertikt.

Nederlander stoot jaarlijks 8.500 kg CO2 uit

De luchtvaart wordt dus wel schoner, maar stoot nog steeds behoorlijk veel CO2 uit. Ter illustratie: een gemiddelde Nederlander stoot volgens milieuorganisatie Milieu Centraal jaarlijks 8.500 kilogram CO2 uit.

Voor een retourtje naar Tokio in een nieuw type vliegtuig - dus niet in de Boeing 747 - stoot je volgens Porcelijns berekeningen al 3.642 kilogram CO2 uit. Dat is in één klap dus 43 procent van wat je gemiddeld in een heel jaar uitstoot.

In het cirkeldiagram hieronder zie je dat de vijf onderzochte vliegretourtjes bij elkaar bijna net zoveel CO2-uitstoot genereren als één Nederlander gemiddeld in een jaar uitstoot.

De 8.500 kilogram CO2 die de gemiddelde Nederlander jaarlijks uitstoot, is volgens Porcelijn veel te hoog om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Ze wijst op onderzoek van onder meer de Universiteit van York, waaruit blijkt dat met de ecologische voetafdruk van de gemiddelde Nederlander 3,6 planeten nodig zijn. "We leven alsof we 3,6 keer de aarde hebben en dat hebben we niet", zegt Porcelijn.

De uitstoot van de gemiddelde Nederlander moet volgens Porcelijn daarom door 3,6 worden gedeeld om binnen deze veilige grenzen van de planeet te blijven. Hierdoor komen we uit op maximaal zo'n 2.400 kilogram CO2 per persoon per jaar.

Eén retourtje New York City van 2.286 kilogram CO2 en je zit daar dus al bijna overheen.

LEES OOK: 3 redenen om niet helemaal depressief te worden van de klimaatcrisis, ondanks de enorme hittegolven afgelopen zomer